گره ممیزی را کور نکنید! ممیزی مسئله اصلی نشر نیست
تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۶۰۸۰۳
سامانه نظارت پسینی وزارت ارشاد در حالی آغاز به‌کار کرده که واقعیت بازار بیانگر این نکته است که واقعاً ممیزی مساله اصلی نشر نیست و نشر درگیر چالش‌های به مراتب بغرنج‌تر از ممیزی شده که باید مسئولان مربوطه برای این مشکلات برنامه‌ریزی کنند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، راه‌اندازی سامانه‌ای برای نظارت پسینی توسط مردم بر کتابهای منتشره از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طرح جدیدی است که وزیر فرهنگ و مسئولان ارشاد به عنوان «مشارکت‌دهی مردم عزیزمان در حکمرانی فرهنگی از آن یاد کرده‌اند، اما ناشران و اهالی نشر نسبت به این طرح دیدگاه چندان مثبتی ندارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چهارشنبه گذشته، 17 آبان، دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد که مسئولیت صدور مجوز کتاب و نظارت بر نشر کتاب را برعهده دارد، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد، «سامانه نظارت مردمی بر آثار منتشره» با اهدافی مانند ارتقا و توسعه سطح نظارت پسینی بر آثار منتشره و نقش‌آفرینی بیشتر مخاطبان در پالایش و سالم‌سازی فضای محتوایی کشور در دسترس عموم مردم کشور قرار می‌گیرد.
متن و حاشیه حوزه فرهنگ در گفت‌وگو با یاسر احمدوند: ممیزی در دولت سیزدهم چگونه خواهد بود؟/ حمایت و رفتار ما با ناشران در اداره کتاب تعیین می‌شود+ فیلمانتشار این خبر در همان ساعات اولیه اظهارنظرهای مختلفی را در فضای مجازی در پی داشت، اظهارنظرهایی که عمدتاً در مخالفت با طرح بودند. انتقادها بیشتر حول محورهایی همچون، عدم اطمینان ارشاد به مجوزهایی که خودش صادر کرده؛ متخصص نبودن مردم در مقایسه با مؤلف، ناشر یا ممیز برای اظهار نظر درباره محتوای کتاب بود و گروهی هم براین عقیده بودند که امروز صنعت نشر کشورمان درگیر مسائل کلانتری مثل اقتصاد نشر، کاغذ، کتابسازی و محتوای ضعیف نشر است و توجه به موضوع نظارت پسینی در شرایط فعلی دردی از دردهای صنعت نشر دوا نخواهد کرد.
البته در سوی دیگر موافقان نیز معتقد هستند هم اکنون کتاب‌هایی در بازار نشر وجود دارد که از نظر مردم مناسب مطالعه خانواده و به ویژه قشر جوان و نوجوان نیست و ایرادات محتوایی به کتاب‌ها توسط مردم بیشتر می‌تواند نمود داشته باشد و این سامانه بدون تردید کمک می‌کند به محتوای در دسترس مخاطبان.
اگرچه مسئولان وزارت ارشاد در فضای رسمی اظهارنظری درباره این طرح و موافقت‌ها و مخالفت‌ها نداشته‌اند، اما در فضای مجازی به آن پرداخته‌اند، در تازه‌ترین واکنش مقام مسئول در وزارت ارشاد، یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در شبکه ایکس موضع خود درباره این سامانه را با توجه به انتقادات مطرح شده چنین اعلام کرده است:
«طبق مصوبه 660 شورای عالی انقلاب فرهنگی کتابهای منتشره در ایران از دبیرخانه این هیئت مجوز دریافت می‌کنند، مجوز انتشار کتاب تضمین سلامت اثر برای مخاطب و تایید انطباق با ضوابط نشر برای ناشر است.
هر چیزی را نمی‌توان به عنوان گزارش مطرح کرد بلکه این موارد محدود به مصوبه 660 است، ممکن است در فرایند اشکالاتی وجود داشته باشد که با تذکر مشفقان اصلاح می‌شود.
مجوزی که ارشاد برای انتشار اثر صادر می‌کند، معتبر است و ارشاد از آن دفاع می‌کند گاهی درباره برخی آثار انتقاداتی مطرح می‌شود سامان دادن به این اظهارنظرها و جلوگیری از فشار بر پدیدآورنده ناشر و ارشاد از دلایل راه‌اندازی سامانه است.
گاهی برخی آثار در بازار با متن مجوز گرفته تفاوت دارد این سامانه به کمک سلامت بازار و حفظ اعتبار مجوز می‌آید.
هر گزارشی در این سامانه باید با ارائه کد ملی و شماره تلفن همراه فرد گزارش دهنده باشد بنابراین محل اظهارات بی‌‌هویت برای تخریب و رقابت نیست.
پس از این سخنان یاسر احمدوند، اگرچه برخی از ابهام‌ها به این موضوع پاسخ داده شد ولی باز هم از بار موضوع کم نشد و انتقادات‌ها به طرح یاد شده همچنان ادامه دارد. بسیاری معتقد هستند که ممیزی در سال‌های اخیر بسیار سلیقه‌ای بوده و ممیزان بدون دانش و تبحر کافی تنها به برخی کلمات در کتاب اختصاص پیدا کرده است و حالا ارشاد با راه‌اندازی سامانه نظارت پسینی فشار بر ناشر را بیشتر خواهد کرد.
این درحالی است که پیش از ورود احمدوند به ماجرا، محمدعلی مرادیان رئیس اداره کتاب نیز در تلگرام در اظهار نظری پاسخ منتقدان را داد و سامانه نظارت مردمی را یکی از مبارک‌ترین اتفاقات ارشاد بعد از انقلاب دانسته و مخالفان را به چند دسته تقسیم کرده است.
به گفته مرادیان دسته اول کسانی هستند که موضوع را درست متوجه نشده‌اند، یعنی تصور می‌کنند هر گزارشی درباره کتابی بیاید ارشاد ورود می‌کند و کتاب‌ها را جمع می‌کند و ... طبیعی است ارشاد گزارش‌های مردمی را بررسی می‌کند و اگر درست و منطبق با قانون و نه سلیقه شخص و جریان‌ها باشد به آن رسیدگی می‌کند. اما نکته اینجاست که این روند را سال‌هاست ارشاد در حال انجامش بوده و هست. ممکن است ایرادی در ممیزی باشد، سهو و خطایی شده باشد خب وظیفه ارشاد ورود است.
دسته دوم به گفته مرادیان، ناشران متخلف یعنی کسانی که تخلف‌های زیادی در حوزه محتوا داشته‌اند و در موسم نمایشگاه و وقت نظارت شورای نظارت نمایشگاه تخلفاتشان مشخص شده است و دائما مشتری هیئت‌های تخلفاتند؛ هستند. مثلاً کتابی را ارشاد اصلاحیه زده، ناشر فایل را اصلاح کرده، یکی دو نسخه هم به ارشاد در اعلام وصول داده است و بعد فایل اصلاح نشده را در بازار عرضه کرده است. روزانه با این موضوع ارشاد طرف است. نظارت پسینی کمک می‌کند به مشخص شدن این محدوده. مردم می آیند کمک سالم‌سازی.
وی در توضیح دسته سوم آورده است: پدیدآورندگانی که بیشترین حجم از ممیزی شدن را دارند. یکی‌شان سرمقاله بنویس فلان‌جاست و دیگری ویراستان و مدیر تولید فلان نشر. طبیعی است نگران شوند. آنها طرفدار آنارشیسم محتوایی‌اند و از قانون فراری. سال‌هایی هم رفقایشان در ممیزی حضور داشته‌اند و جای قانون سلیقه‌شان را اعمال کردند و مردم را دچار مشکل و ایراد. مثلاً یادتان شاید باشد ممیزی در سال 98گفت ملاک من فقط ایران است نه دین، نه سیاست و نه قانون....
اما دسته چهارم مخالفان از دید مرادیان، آن دسته از آدم‌های همیشه معترض هستند که حالا موضوعی پیدا شده جدید؛ نه می‌دانند چیست و نه مخاطب کتاب هستند. با هر صدایی همراهی می‌کنند. اصلاً موضوعشان کتاب نیست. نشانه‌اش هم این است که یک اکانت معتبر و دارای نام و نشانی ندارند.
و دسته پنجم، رفقایی که فکر می‌کنند همه‌چیز شوخی است و این شوخی ارشاد با مردم است و یا دیگری که این ایده‌ها را اولویت نمی‌داند و هرچیزی خودش می‌فهمد را فکر می‌کند همان اولویت است و حتی خبر هم ندارد چه اتفاقاتی در این دوسال برای ساماندهی اوضاع نشر رخ داده و درحال رخ دادن است و برنامه‌های آتی چیست. حرف از اولویت می‌زنند چون نمی‌توانند چند کار را با هم انجام دهند. یا دیگری که دنبال فرصتی برای انگ‌نگاری است. مثلا ته هنرش این است هرکسی سامان‌داد موضوعی را یا با تخلفی برخورد کرد سریع انگ آماده عصبانی بودن و تهدید کردن را نثارش کند. یا درگیر حسادت‌های گروهی و گعده‌ای‌اند و باز اصلا موضوع مهم نیست. اشخاص مهم‌اند. روندها مهم نیست. از کجا آمدن‌ها برایشان مهم است.
اما ششمین گروه؛ مخالفان ارشاد و دولت، این هم موضوعی است که بیایند و براساسش نیشی بزنند و خط و خشی بیندازند و ...
وی در نهایت در پایان گفته است، مسئولیت ارشاد، رافع مسئولیت ناشران محترم نیست. ممکن است ارشاد سهو کرده باشد، تکلیف حقوق مردم این کشور چیست؟ ممکن است ناشر تخلف کرده باشد، تکلیف چیست، از کجا مشخص شود؟ وظیفه نظارت بر بازار کتاب با کیست؟ می‌تواند از مردم کمک بگیرد؟ برکت این سامانه برای همه است. آن‌هایی که فکر می‌کنند ارشاد از فردا کتاب جمع می‌کند بر اساس سلیقه گزارش دهندگان آنها متوجه موضوع نشدند. بین ارشاد و مردم و ناشر قانون حاکم است نه سلیقه. این سامانه کمک‌کننده به پاسداری قانون است. البته چه این سامانه باشد چه نباشد وظیفه ارشاد در برابر کتاب دارای محتوای مغایر با قانون ورود و برخورد است.»
آیا واقعاً در شرایط فعلی ممیزی مسئله و دغدغه امروز نشر است؟
البته بعد از ابراز نظر مخالفان و موافقان این طرح باز دوباره به این نکته می‌رسیم که آیا واقعاً در شرایط فعلی ممیزی مسئله و دغدغه امروز نشر است؟
به‌هرحال تجربه ثابت کرده؛ ممیزی همواره به یکی از چالش‌های دولت‌ها تبدیل شده است، در دوره‌هایی دولت تلاش داشته تا ممیزی را به عنوان مهمترین مسئله نشر جلوه داده و برای مشروعیت بخشیدن بیشتر به خود در میان اهل فرهنگ سخن از رفع آن و حتی واسپاری‌اش به ناشران گفتند، در دوره‌هایی نیز ممیزان اغلب ناآگاه تنها به ممیزی ظاهری کتاب‌ها پرداختند. اما آنچه روشن و مبرهن است؛ این است که ممیزی هیچ‌گاه در تمامی سال‌های پس از انقلاب مسئله اصلی نشر نبوده است، ناشران در چهل سال گذشته یاد گرفته‌اند، در ممیزی با وزارت ارشاد تعامل داشته باشند.
چون امروز نشر بزرگسال در شرایطی به سر می‌برد که کتابسازی آفت اصلی آن به شمار می‌رود که ریشه را نیز در معرض نابودی قرار داده است، ترجمه‌های سخیف، ادبیات ما را تهدید می‌کند، وضعیت نشر کودک و نوجوان به مراتب بدتر است، تولید داخلی خوابیده و بازار ترجمه‌ها در حوزه کودک و نوجوان داغ است، مانگاها، رمان‌های چند جلدی ژانر وحشت و فانتزی جایگزین قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب شده‌اند.
از این رو اگرچه طرح یاد شده ممکن است، دستاوردهایی نیز به همراه داشته باشد، اما بازهم؛ چون امروز مسئله اصلی نشر ما اقتصاد و محتواست، نه ممیزی، امروز ناشران و حتی مخاطبان از ارشاد انتظار دارند که فکری به حال بازار زیرزمینی نشر (بساطی‌های خیابان انقلاب) داشته باشد، امروز ناشران از وزارت ارشاد انتظار دارند تا به ساماندهی وضعیت کتابسازی بپردازد، امروز ناشران از وزارت ارشاد انتظار دارند تا شرایط انتشار کتاب را تسهیل کند تا تیراژ کتاب بیش از این سقوط نکند و شمارگان کتاب از 100 تا 200 نسخه به 1000 نسخه برسد. بنابراین ممیزی مسئله و دغدغه اصلی امروز نشر نیست.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: وزارت ارشاد سامانه نظارت وزارت ارشاد نظارت پسینی ممیزی مسئله امروز نشر اصلی نشر کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۶۰۸۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ابراهیم رئیسی دوباره از «گشت ارشاد مدیران» گفت؛ در دستور باشد!
رئیسی تاکید کرد: آنچه از ابتدای دولت نیز تحت عنوان گشت ارشاد مدیران مطرح شد تاکیدی بر اهمیت موضوع نظارت درون سازمانی بر عملکردها، پیش از نظارت و بازرسی از سوی دیگر نهادها بود که باید به صورت ویژه در دستور کار وزرا و مدیران دستگاه‌های اجرایی باشد.
سید ابراهیم رئیسی در جلسه عصر امروز یکشنبه هیئت دولت، سرکوب شدید اعتراضات دانشجویی ضد صهیونیستی و ضرب و شتم و بازداشت اساتید و دانشجویان در دانشگاه‌های غربی بویژه در آمریکا را برگ دیگری از رسوایی مدعیان آزادی بیان عنوان و تصریح کرد: امروز به برکت خون مطهر شهدای مظلوم غزه چهره واقعی تمدن غربی بیش از پیش برای مردم جهان آشکار و مشخص شده است که مدعیان آزادی بیان، به چیزی غیر از حفظ سلطه‌گری خود پایبند نیستند.
بنا به روایت فارس، رئیسی در ادامه، خیزش دانشجویان، اساتید و نخبگان غربی در حمایت از مردم مظلوم غزه را رویدادی بزرگ و دارای ابعادی گسترده توصیف کرد و ضمن تقدیر از نقش‌آفرینی رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی در آشکار کردن و به تصویر کشیدن ماهیت بدون روتوش غربِ مدعی افزود: بدون تردید این خیزش و بیداری در مقابل ظلم و جنایت و سلطه‌گری با اعمال خشونت، ضرب و شتم و بازداشت اساتید و دانشجویان حامی مظلومین غزه خاموش نخواهد شد.
رئیسی در بخش دیگری از سخنان خود در جلسه امروز هیئت دولت با تاکید بر اهمیت موضوع کنترل و نظارت مدیران بر عملکرد زیر مجموعه خود، تصریح کرد: آنچه از ابتدای دولت نیز تحت عنوان گشت ارشاد مدیران مطرح شد تاکیدی بر اهمیت موضوع نظارت درون سازمانی بر عملکردها، پیش از نظارت و بازرسی از سوی دیگر نهادها بود که باید به صورت ویژه در دستور کار وزرا و مدیران دستگاه‌های اجرایی باشد.
وی در ادامه ضمن ابراز رضایت از گزارشات مسئولان اقتصادی دولت درباره کاهش تورم، کنترل و کاهش رشد نقدیندگی و کاهش قیمت ارز، استمرار این روند را نیازمند کنترل و مراقبت ویژه دستگاه‌های مربوط دانست و در این راستا تشکیل منظم شورای اقتصاد و ستاد تنظیم بازار را ضروری دانست.
رئیسی همچنین برنامه بازدید خود از مناطق ۱۷ و ۱۸ شهر تهران را اقدامی در راستای سفرهای استانی و ارتباط نزدیک با مردم این مناطق به منظور پیگیری و رفع مشکلات‌شان دانست وبا بیان اینکه حضور مسئولان در میان مردم و ارتباط نزدیک با آنها از نظر اثرگذاری هیچ جایگزینی ندارد، از همه وزرا خواست ضمن توجه ویژه به ارتباط‌گیری با مردم و شنیدن مشکلات و مطالبات آنها برای آن بخش از مردم جامعه که امکان ارتباط مستقیم با دولتمردان ندارند نیز برنامه‌ریزی کنند.
رئیسی ناظر به گزارش وزیر راه شهرسازی درباره ضرورت اصلاح نقاط حادثه خیز در جاده‌های کشور، تصریح کرد: اقتضای قانون و تدبیر نیز آن است که ما با پیشگیری قبل از وقوع حادثه نسبت به رفع زمینه‌های آن اقدام و تا جایی که امکان دارد از وقوع خسارات و حوادث جلوگیری کنیم.
در ابتدای این جلسه معاون اجرایی رئیس جمهور با اشاره به حضور و بازدید رئیس جمهور محترم و تعدادی از وزرا در مناطق ۱۷ و ۱۸ تهران ، این اقدام را اولین برنامه از سلسله برنامه‌های بازدید از مناطق مختلف پایتخت به منظور پیگیری و رفع مشکلات مردم تهران هم راستا با برنامه سفرهای استانی دانست و از تداوم آن در دیگر مناطق تهران با توجه به تراکم جمعیتی موجود در پایتخت خبرداد.
معاون اجرایی رئیس جمهور همچنین با اشاره به ورود دولت به موضوع کالاهای رسوبی در بنادر و گمرکات با دستور رئیس جمهور گفت: با اقدامات صورت گرفته میزان رسوب کالا در بنادر و گمرکات به حداقل ممکن رسیده و از میزان متوسط دنیا هم پایین‌تر است که این از دستاورد مهم دولت در دو سال و نیم گذشته است.
وی در ادامه تصریح کرد: مشکل معدود کالاهایی که از این فرایند باقی‌مانده بود نیز با پیگیری جدی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزیر جهاد کشاورزی در چند روز اخیر حل و فصل و مقرر شد این کالاها یا مرجوع شده یا برای مصرف دامی به کشور وارد شود.
وزیر جهاد کشاورزی نیز در گزارشی از اقدامات صورت گرفته برای حل و فصل محموله حاوی روغن در بندر عباس که مورد تاکید جدی رئیس جمهور بود گفت: از سه کشتی حامل روغن که از سال ۹۹ وارد بندر عباس شده بودند، محموله دو کشتی از سازمان غذا و دارو مجوز گرفته و ترخیص شده‌اند و محموله سوم که مورد تایید مراجع ذی‌صلاح قرار نگرفت،نیز با پیگیری‌ها صورت گرفته از سوی معاون اول رئیس جمهور، مالک محموله پذیرفت با پرداخت هزینه بارگیری و حل و نقل، محموله سوم را مرجوع کند.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در جلسه امروز به تقدیر رهبری معظم انقلاب از نظام سلامت کشور به‌عنوان یکی از قوی‌ترین و بی‌نظیرترین نظامات سلامت در منطقه و همچنین خدمات وسیع درمانی و پزشکی به مناطق محروم که در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بی‌نظیر است اشاره کرد و گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تلاش مضاعف این روند را ادامه خواهد داد و با بهره‌گیری از ظرفیت سازمان‌های نظارت بر سلامت و درمان به صورت مستمر سلامت مردم را پایش و کنترل می کند.
وزیر راه و شهرسازی نیز گزارشی از بهره برداری از ۸ هزار ۴۰۰ واحد مسکونی در قالب نهضت ملی مسکن در استان آذربایجان شرقی ارائه کرد و گفت: خوشبختانه تا امروز عملیات اجرایی ۲ میلیون و ۵۴۰ هزار واحد مسکونی در بخش‌های مختلف از جمله ۲۶۴ هزار واحد در بافت فرسوده و ۵۰۰ هزار واحد روستایی آغاز شده و در فرایند ساخت قرار دارند و همچنین ۱۲۸ هزار و ۵۰۰ مسکن مهر نیز تحویل شده است.
وزیر راه و شهرسازی همچنین به اقدامات صورت گرفته در اصلاح و رفع نقاط حادثه خیز جاده‌ای در دولت مردمی اشاره کرد و گفت: در سال گذشته ۷۲۵ نقطه حادثه‌خیز جاده‌ای اصلاح و رفع شده و امسال با هدف‌گذاری صورت گرفته بنا داریم مشکل نقاط حادثه‌خیز جاده‌ای را تا حد زیادی حل کنیم که البته این مهم به ۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
وزیر دادگستری نیز در این جلسه از به صفر رسیدن پرونده پرداخت دیه از بیت المال خبر داد و افزود: در سال گذشته برای اولین بار در این دولت توانسته‌ایم پرونده پرداخت دیه‌هایی که به عهده دولت بوده با کمک سازمان برنامه و بودجه به صفر برسانیم و درصدد هستیم مشکل تعداد اندکی از پرونده‌های باقی‌مانده که دارای اشکال و ایراده بوده نیز رفع کنیم.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است